Logo Historisch Centrum Leeuwarden

leeuwarden artikel link leeuwarden artikel link
 
Uw zoekacties: Horlogemaker en goud- en zilversmid S. Bolman Jz., later fir...

1633 Horlogemaker en goud- en zilversmid S. Bolman Jz., later firma S. Bolman en Co.te Leeuwarden, 1885-1974

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
1. Inleiding
1633 Horlogemaker en goud- en zilversmid S. Bolman Jz., later firma S. Bolman en Co.te Leeuwarden, 1885-1974
1.
Inleiding
Jan Bolman (1827-1879) begon in 1849 een goud- en zilversmederij in de Sint Jacobsstraat in Leeuwarden. Zijn eerste vrouw Trijntje Smeding overleed in 1857 en liet hem vier kinderen na, waaronder zijn latere opvolger Claas Wijbe Bolman (1856-1910). Met zijn tweede vrouw, Elske Bernardina Schreuder kreeg Jan Bolman nog zeven kinderen, waaronder Simon Bolman (1862-1926). Simon zou eveneens voor het vak van goud- en zilversmid kiezen.

Uit het bevolkingsregister blijkt dat Simon vanaf 1875 gedurende een periode van 9 jaar voor kortere of langere tijd verbleef in Groningen, Barneveld, Utrecht en Glashütte, een stad die bekend staat om zijn horloge industrie. Vermoedelijk heeft Simon deze jaren benut voor opleiding en praktijkscholing. Na zijn terugkeer vestigde Simon Bolman zich in 1885 als horlogemaker op Over de kelders 171, onder de naam S. Bolman Jz. Hij verkocht, ruilde en repareerde horloges , pendules, regulateurs, Duitse klokken en wekkers. Simons halfbroer, Claas Wijbe, nam in 1885 de zaak van hun vader over.

Simon verplaatste zijn zaak, na zijn huwelijk met Jitske Pel (1863-1930) in 1890 naar het Naauw 151 en in 1899 naar Nieuwestad 134. Hij ging, waarschijnlijk omdat er geen nakomelingen waren die de zaak konden voortzetten, in 1906 een vennootschap aan met zijn neef Josephus Sustring (1874-1927), genaamd firma. S. Bolman en Co. Deze Sustring was een zoon van zijn halfzuster Maaike Bolman en Albertus Martein Sustring (1849-1931), een goud- en zilversmid te Sneek.

Na het overlijden van Simon en Josephus werd de firma S. Bolman in 1928 overgenomen door Albertus Martein Sustring (1903-2001), de zoon van Josephus. Hij verplaatste de firma in 1932 naar Nieuwestad 160. Het bedrijf verkocht artikelen als ringen, horloges, kapgarnituren, regulateurs en bestek. Daarnaast maakte het zelf voorwerpen en repareerde o.a. juwelen en klokken.
Albertus Martein was niet alleen bij de Fa. Bolman actief, maar was tevens vennoot en, vanaf 1942, eigenaar van de fa. Joh. Schijfsma te Sneek. Vermoedelijk was hij ook werkzaam (of eigenaar) in het bedrijf van zijn grootvader, de goud- en zilversmid Albertus Martein Sustring te Sneek. Daarnaast was hij aandeelhouder en tijdens de bezettingsjaren mededirecteur van het joodse bedrijf N.V. goud- en zilverwerken Horlogerie L.M. van Esso te Meppel en Amsterdam.

Waarschijnlijk is Albertus Martein Sustring tot halverwege de jaren ’70 eigenaar geweest van de firma S. Bolman en Co. Het is onduidelijk wie de zaak toen heeft overgenomen. Een advertentie in de Leeuwarder Courant laat zien dat de firma S. Bolman in januari 1990 werd opgeheven, maar vervolgens in maart van dat jaar weer heropend om verder te gaan onder de Twinkle formule. In april 1991 sloot Bolman definitief zijn deuren.

Binnen de familie Bolman waren meerdere personen actief in de goud- en zilverhandel. Hierdoor ontstond soms enige twijfel over de herkomst van de archiefstukken. Uiteindelijk blijkt het gros van het materiaal afkomstig te zijn van de Firma S. Bolman en Co. Enkele boekhoudkundige stukken behoren tot de Firma Joh. Schijfsma te Sneek en een aantal pakken heeft betrekking op de Firma L.M. van Esso te Meppel en Amsterdam.

Het archief bestaat hoofdzakelijk uit financiële stukken, voornamelijk series. Er is een onderscheid te maken tussen de enkele en dubbele boekhouding. Met de dubbele boekhouding is rond 1922 begonnen, gezien de aanwezigheid van journalen en grootboeken. Het archief geeft qua boekhouding een volledige indruk. Van de oprichtingsstukken is weinig bewaard gebleven.
Het archief is in 1987 aan het gemeentearchief Leeuwarden geschonken door A.M. Sustring. Begin jaren ’90 is een summiere plaatsingslijst gemaakt en heeft er een eerste vernietiging van stukken plaatsgevonden. Het ging daarbij om facturen, klad-kasboeken, bank- en girostukken en stukken betreffende pensioenen en loonbelasting. Bij de huidige inventarisatie zijn alsnog enkele hulpboeken, dubbele kasboeken en kladversies vernietigd. De totale omvang van het archief is 4,7 m. Er zijn geen openbaarheidsbeperkingen van toepassing.

Kenmerken

Datering:
1885-1974
Soort toegang:
inventaris
Omvang:
4,7 m1
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1633 Horlogemaker en goud- en zilversmid S. Bolman Jz., later firma S. Bolman en Co.te Leeuwarden, 1885-1974
VERKORT:
NL-LwnHCL 1633