Zonder ervaring stapte de Leeuwarder groepering Axies in 1970 de politiek in. De jonge, hippe achterban keerde zich tegen de in zijn ogen duffe jaren-vijftig-cultuur. De straat was voortaan de politieke arena, niet het pluche in het stadhuis. Axies was daardoor een vreemde eend in het Leeuwarder politieke landschap, meer een beweging dan een partij, steunend op veelal jeugdige sympathisanten, die geen contributie betaalden.
De oprichtingsvergadering vond in begin 1970 plaats in de Prinsentuin. Een onverwacht groot aantal geïnteresseerden kwam erop af, niet alleen hippe jeugd, maar ook welzijnswerkers, leraren, ambtenaren, architecten, kunstenaars en vrouwen van actiegroep Dolle Mina. De nieuwe club, met een ondogmatisch linkse signatuur, zou door acties een progressief beleid nastreven. Er waarde een geest van vernieuwing door Leeuwarden.

In juni 1970 deed Axies mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. Het voerde een eigentijdse snelle campagne. De verkiezingsleus 'Het kan heel anders. Veel beter' sloeg kennelijk aan, want Axies kreeg 4,9 procent van de stemmen en kwam met twee zetels in de Raad. Dat was een ongehoorde zege in die tijd van starre verhoudingen, waarin de PvdA het politieke leven beheerste. De eerste op de kandidatenlijst, Theo van Haaren was al 44 en reclasseringsambtenaar. Hij was een voortreffelijk spreker. Hij kwam samen met Rieneke Woudstra in de Raad. Nummer drie op de lijst, Piet van der Wal, 24 jaar toen, verving Woudstra na anderhalf jaar. Het werd de start voor een lange politieke loopbaan in de Friese hoofdstad.
De reden om Axies op te richten had veel te maken met de wens tot oprichting van een jongerencentrum voor de hoofdstedelijke (hippie)jeugd. Verder was er onder de aanhang onvrede over de gevestigde orde. Nadat Axies enkele jaren in de gemeenteraad aan het politieke debat had deelgenomen verweet een deel van de achterban de raadsleden dan ook dat zij onderdeel van die gevestigde orde waren geworden.

De aanhangers van Axies beseften al gauw dat je niet alleen in de raad kon zitten voor het realiseren van een jongerencentrum. Er kwamen werkgroepen voor onder meer ruimtelijke ordening, milieu, emancipatie, onderwijs en cultuur. De leefbaarheid van de nieuwbouwwijken, toen in het bijzonder Bilgaard, kwam hoog op de prioriteitenlijst. Behoud van de binnenstad was een ander belangrijk programmapunt.
Na de verkiezingen van juni 1970 begon pas het echte werk. Eenmaal in de raad bleek dat Axies toch beperkte speelruimte had. Daarom richtte Axies in 1971 een actiegroep op voor de binnenstad, Het Kloppend Hart. Zogenaamd onafhankelijk, maar in wezen een mantelorganisatie.
Het Kloppend Hart is er zo'n drie jaar lang in geslaagd honderden mensen bij protestacties de straat op te krijgen. Tegen het autoverkeer in de binnenstad, tegen verkeersaantrekkende parkeergarages en tegen de afbraak van historische gebouwen en straatwanden. Kraakacties tegen de afbraakplannen van de AGO (nu Aegon) in de Torenstraat en hotel De Klanderij werden landelijk tv-nieuws. Tot grote ergernis van burgemeester en wethouders, want de Hilversumse televisie vertoonde zich anders slechts zelden in verre buitengewesten.
Met enige regelmaat kwam het tot interne strubbelingen. Het ging dan eigenlijk altijd weer over de vraag of de vertegenwoordigers van Axies in de Raad zich niet al te veel hadden laten inkapselen in het gewone politieke spel. Het kwam nooit tot een scheuring, maar de sfeer leed er wel onder.
Een indirect succes kwam vlak voor de raadsverkiezingen van 1974. De PvdA, bang voor stemmenverlies, maakte een regelrechte ommezwaai wat de binnenstad betreft. "Tengels af van de terpen", riep fractievoorzitter Jakob Vellenga ineens. Grote doorbraken omwille van het autoverkeer waren van de baan.

Axies had bij de Raadsverkiezingen in 1974 gehoopt op minimaal een verdubbeling van zijn zetels, ook al omdat de groepering zich sterk had gemaakt voor de oudere stadswijken vlak buiten het centrum. Het bleef in 1974 echter bij twee zetels. In 1978 ging Axies samen met de PSP op in PAL, de Progressieve Actie Leeuwarden, waarbij zich later ook de PPR en CPN aansloten. Van de bevlogenheid van 1970 was toen weinig meer over. De tijdgeest was inmiddels sterk veranderd. Maar voor een deel kwam het ook doordat de aanhang was verbrokkeld. Partijbinding was er weinig, want Axies was nooit een partij met contributie en een ledenlijst. En veel van de jongeren van 1970 hadden nu een gezin en waren buiten de hoofdstad gaan wonen.
Ooit was het allemaal begonnen om een jongerencentrum. Het pand Hippo aan de Schoolstraat kwam er in 1975. Eigenlijk te laat voor de generatie die zich er voor had ingespannen.

Het archief maakt een volledige indruk. De knipselmap erin is zeer uitgebreid.

De status van het archief is onbekend.

Veel informatie over en foto’s van de geschiedenis van Axies vindt men op http://palgroenlinks.nl , de website van PAL GroenLinks, waarop de bovenstaande inleiding voornamelijk is gebaseerd.
Maar er zijn meer archieven in het bezit van het HCL die informatie over Axies geven, zoals dat van de Initiatiefgroep 'Wonen in de Binnenstad', 1973-1988, van Sikke Doele en Ties de Groot.