De tendens van vernieuwing ging uiteindelijk ook aan Idaarderadeel niet voorbij. In 1939 bracht Petrus Noordenbos, de directeur van het Registratuurbureau van de Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten, een bezoek aan het gemeentehuis in Grouw. Bij gemeentesecretaris Wietze Bosma kaartte hij aan dat “belangrijke vereenvoudigingen […] in de administratie [kunnen] worden aangebracht” door de toepassing van de Basis Archiefcode, die op dat moment al bij ruim zeshonderd andere gemeenten in gebruik was.

Volgens de prospectus van het ordeningsstelsel “[levert] de geweldige verscheidenheid in methoden van ordening groote bezwaren op voor de behandeling en raadpleging der archieven, zoowel voor de administratie als voor de historie. Bovendien staat deze verscheidenheid de economische verzorging der archieven in den weg. Op het geheele terrein der administratie is een streven naar eenheid merkbaar; voor de verzorging der gemeente-archieven is eenheid van methode noodzakelijk, zal het archief aan zijn doel kunnen beantwoorden. Ordening volgens een vaste methode, die algemeen toepassing vindt, kan de archieven algemeen toegankelijk maken. Het gaat er bij de archiefordening niet uitsluitend om of een bepaald stuk (vlug) uit het archief te voorschijn kan worden gehaald. Het archief moet in de eerste plaats een duidelijk beeld geven van de wijze, waarop de overheid haar taak heeft vervuld. Het archief moet een inzicht en een overzicht geven van de bestuurshandelingen, want daarnaar heeft het bestuur en de administratie zich dagelijks te richten. Daarvoor is noodig een zeer objectieve methode van ordening, een methode die zoo weinig mogelijk beïnvloed kan worden door persoonlijke inzichten van hen die achtereenvolgens met de verzorging van een archief worden belast.”

De gemeentesecretaris bleek niet ongevoelig voor het pleidooi van Noordenbos. Twintig jaar na de invoering werd het Bloemendaalse Stelsel per 1 januari 1943 verlaten ten gunste van de Basis Archiefcode. Het nieuwe ordeningsstelsel impliceerde eveneens een keuze voor een nieuwe ordeningssystematiek, waarbij de overwegend rubrieksgewijze ordening werd vervangen door een overwegend zaaksgewijze. Voor het ordenen van de steeds complexere stukkenstroom waarmee het archief in de naoorlogse periode te maken kreeg, bleek de flexibele Basis Archiefcode een uitstekend hulpmiddel.

Het was dan ook niet zozeer de methodiek, alswel het gebrek aan personele middelen dat er in de jaren 1970 voor zorgde dat het archief met groeiende achterstanden werd geconfronteerd. De periodieke ondersteuning door het Centraal Adviesbureau voor Organisatie, Documentatie, Registratuur en Personeelbeheer van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten bood onvoldoende soelaas om de problemen het hoofd te bieden. Pas in 1978 bood de aanstelling van een nieuwe teamchef van de afdeling Interne Zaken uitkomst. Hij voerde direct een grootschalige sanering van het archief door en kon al na enkele maanden aan het college van Burgemeester en Wethouders melden dat “van het dynamisch archief ongeveer de helft [is] afgevoerd naar het semi-statisch archief, zodat van de 13 archiefkasten die begin september nog op de afdeling stonden slechts 6½ zijn overgebleven.”

Naast het doorvoeren van een scheiding tussen het dynamische en semi-statische gedeelte van het archief, werd eind jaren ’70 ook de vernietiging van stukken voortvarend aangepakt en werd het grootste gedeelte van de dossiers herverpakt in nieuwe omslagen. Aan de vooravond van de gemeentelijke herindeling werd op advies van de provinciale archiefinspectie nog een dossierinventaris op het semi-statische archief samengesteld. Met tevredenheid kon burgemeester Holtrop constateren dat “de zekerheid dat er een goed geordend archief achter ons staat […] een gevoel [geeft] van rust en vertrouwen.”