Logo Historisch Centrum Leeuwarden

leeuwarden artikel link leeuwarden artikel link
 

Zes eeuwen Sint Antony Gasthuis met niet eerder vertoond schilderij van Rienk Keyert

Op 21 april 1425 duikt het Sint Anthony Gasthuis Leeuwarden voor het eerst op in de archieven en dat betekent dat het Gasthuis dit jaar minstens 600 jaar bestaat. Dat is reden voor felicitaties en feestelijkheden, maar ook aanleiding om terug te blikken op de bijzondere geschiedenis van het Gasthuis: hoe is het Gasthuis, zowel fysiek als in functie, door de eeuwen heen veranderd? Vanaf zaterdag 8 februari kunnen bezoekers aan het Historisch Centrum Leeuwarden de rijke geschiedenis van het Sint Anthony Gasthuis ontdekken in de expositie ‘de ouden tot nut, de zwakken tot stut’.

Van onderdak tot thuis
Helemaal in het begin bood het Sint Anthoon onderdak, verzorging en ondersteuning aan een breed scala hulpbehoevenden. Het Gasthuis specialiseerde zich geleidelijk tot een instelling waar ouderen zich verzekerden van een compleet verzorgde oude dag. In de tweede helft van de vorige eeuw veranderde het Gasthuis in een organisatie die woningen verhuurt en extra aandacht en zorg biedt aan de oudere bewoners. Met name in de negentiende eeuw ondersteunde het Sint Anthoon behoeftigen op velerlei manieren en was het betrokken bij armoedepreventie. Het Gasthuis groeide in de loop der tijd uit tot een complex van monumentale panden rond ruime binnentuinen in de Leeuwarder binnenstad.

Onthulling schilderij kunstschilder Rienk Keyert
Burgemeester Sybrand Buma onthult bij de opening een schilderij van Rienk Keyert met daarop een portret van Gertie Oldersma (1714-1774). Zij was voogdes van het Gasthuis van 1755 tot 1774. Het is bijzonder dat er een portret van een 18e eeuwse voogdes ontdekt is. Het Gasthuis bezit maar één voogdenportret. Het schilderij is bij toeval gered is uit de rommel van een oude herberg in Nieuwkoop en via een veilingmeester bij het Sint Anthony Gasthuis terrecht gekomen. Rienk Keyert (1709-1775) was een Friese kunstschilder, bekend om zijn portretten, behangsels en mythologische taferelen welke gewaardeerd worden om hun artistieke en historische waarde. Hij studeerde aan de Academie in Den Haag. Zijn werk is te bewonderen in het Fries Museum en het stadhuis van Leeuwarden. Dit portret van zijn hand is onlangs door het Gasthuis aangekocht en gerestaureerd en is tijdens de expositie voor het eerst te zien voor publiek.

Zes vensters op het verleden
In deze expositie krijgen de bezoekers een beeld van hoe het Gasthuis in de loop der eeuwen is veranderd. Aan de hand van zes themavensters wordt de rijke geschiedenis van het Gasthuis verteld:

  • Wie woonden er in het Gasthuis?
  • Hoe bestuurden de voogden en voogdessen de instelling?
  • Welke weldoeners steunden het Gasthuis?
  • Hoe hielp het Gasthuis de hulpbehoevenden?
  • Wat was de rol van de landerijen en boerderijen?
  • En welke bijzondere rol had architect Frederik Stoett?

 

Stap in het verleden met 3D-visualisatie
Speciaal voor deze tentoonstelling heeft Tiltshift Studios een gedetailleerde 3D-visualisatie gemaakt van het Gasthuis rond 1875. Zo stappen bezoekers letterlijk terug in de tijd en ervaren ze hoe het complex er in die periode uitzag. 

600 jaar Sint Anthony Gasthuis: een jaar lang feest voor jong en oud
De expositie is een van de vele activiteiten rond het jubileum. Het Gasthuis nodigt iedereen om kennis te maken met de rijke geschiedenis en tradities van het Gasthuis. In het voorjaar zijn er buitenactiviteiten, zoals een Fancy Fair in de Gasthuis-tuinen en een openluchtconcert van de Marinierskapel in de Prinsentuin. Het volledige jubileumprogramma is te vinden op de jubileumwebsite www.SAG600.nl. De nieuwe expositie is dagelijks te bezoeken vanaf zaterdag 8 februari t/m zondag 1 juni 2025.

bord 140x93 St Anthony gasthuis lr 4