Logo Historisch Centrum Leeuwarden

leeuwarden artikel link leeuwarden artikel link
 
Uw zoekacties: Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941

1002 Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
INLEIDING
3. Inrichting en taken van het bestuur van Leeuwarden in de periode 1811-1941.
1002 Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941
INLEIDING
3.
Inrichting en taken van het bestuur van Leeuwarden in de periode 1811-1941.
Voor de periode 1811-1941 kan het volgende algemene staatkundige kader worden aangegeven:
1810/11: Het Koninkrijk Holland ingelijfd bij het Franse Keizerrijk. Centralistische regeringsvorm. Eenhoofdig lokaal bestuur bij de Maire. Getrapt censuskiesrecht voor mannelijke ingezetenen. Invoering Franse gemeentelijke administratievoering. Lokale rechtspraak losgemaakt van wetgevende en uitvoerende bestuursbevoegdheden. * 
1813/15: Oprichting Koninkrijk der Nederlanden. Gedecentraliseerde eenheidsstaat met in de praktijk beperkte macht voor het collegiaal lokaal bestuur. Formeel werd de wetgevende macht opgedragen aan de Raad, en de uitvoerende macht aan het College van Burgemeesteren. Getrapt censuskiesrecht voor mannelijke ingezetenen.
1851: Invoering Gemeentewet. Gedecentraliseerde eenheidsstaat met Raad aan het hoofd van de gemeente die rechtstreeks werd gekozen. College van Burgemeester en Wethouders, de eerste benoemd door de Koning, en de tweede gekozen door de Raad, vormen het Dagelijks Bestuur. Censuskiesrecht voor mannelijke ingezetenen volgens districtenstelsel. Elke twee jaar werd eenderde van de Raad voor 6 jaar gekozen
1919/21: Invoering algemeen kiesrecht voor personen ouder dan 21 jaar. Gemeenteraad en de wethouders worden voor 4 jaar gekozen. Evenredige vertegenwoordiging. De vorming van politieke partijen krijgt verder gestalte.
1940/41: Het Koninkrijk der Nederlanden wordt ingelijfd bij het Duitse Rijk. Centralistische regeringsvorm. De Gemeenteraad wordt ontslagen. Eenhoofdige leiding bij de burgemeester die zich laat bijstaan door Bestuursraden.
De centrale positie binnen het stadsbestuur van Leeuwarden was in de periode 1811-1851 defacto voorbehouden aan de Maire en Adjuncten en hun opvolgers de Burgemeesteren en het College van Burgemeester en Wethouders. Respectievelijk de Municipale Raad, de Vroedschap en de Raad hadden vooral adviserende bevoegdheden, zij het dat deze in de loop van deze periode belangrijk werden uitgebreid. Als gevolg van de invoering van de Gemeentewet in 1851 werd de Gemeenteraad aan het hoofd van de gemeente gesteld. De Raad nam de beslissingen die onder verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders werden uitgevoerd. * 
Was de landelijke regelgeving tot aan de invoering van de Gemeentewet in 1851 voornamelijk bepalend, daarna hadden de stedelijke bestuurders meer armslag gekregen om een eigen beleid te ontwikkelen. *  Omdat de complexiteit in de loop van de 19e eeuw van de maatschappij toenam werd de lokale overheid de eerst aangewezen instantie om met name op het sociaal-economische vlak regelend op te gaan treden.
Politieke kleur van de leden van de Gemeenteraad 1860-1939
Erfgoedstuk
Politieke kleur van de wethouders van het College van B&W 1919-1939
Erfgoedstuk

Kenmerken

Datering:
1811-1941
Soort toegang:
inventaris
Kopieën:
met name de besluiten, een deel der correspondentie, belastingregisters, akten Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister c.a., wijkkaarten en bouwtekeningen. Zie Overzicht van bestanden op microfiches hfdstt. 3, 5.1, 7.1.3 en 7.1.6
Omvang:
512 m1
Nadere toegangen:
op onderdelen, vooral d.m.v. klappers op persoonsnamen, beroepen en evt. andere biografische gegevens, straatnamen; soms (met name besluiten, publicaties) op onderwerpen. Zie Overzicht van klappers: K13.1, K14.1-11, K15.1-13, K16.1-14, K19.1, K20, K21, K22.1-9, K23.1-11, K34.1, K39.2-3, K40, K45.1-21, K46.1-2, K46.4, K47.1, K47.1.1, K47.2, K47.5, K48.1-3, K54
Samenvatting:
Secretaris, Ontvanger, Ambtenaar Burgerlijke Stand en diverse Commissies
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1002 Gemeentebestuur van Leeuwarden, 1811-1941
VERKORT:
NL-LwnHCL 1002