1281 Vereniging Het Diaconessenhuis te Leeuwarden, 1879-1982
Uitleg bij archieftoegang
Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief • Inleiding op het archief • Inventaris of plaatsingslijst • Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
1281
Vereniging Het Diaconessenhuis te Leeuwarden, 1879-1982
In het kader van het acquisitiebeleid met betrekking tot particuliere archieven benaderde het Gemeentearchief Leeuwarden het Medisch Centrum Leeuwarden voor het eerst in het begin van de jaren tachtig. Het centrum was toen net tot stand gekomen. Het Gemeentearchief Leeuwarden wilde graag de archieven van de twee particuliere voorgangsters van het Medisch Centrum Leeuwarden verwerven: die van het Diakonessenhuis en het Sint Bonifatius Hospitaal. Met betrekking tot het archief van de derde voorgangster, Triotel, lag de situatie anders. Omdat Triotel, voorheen onder meer het Stadsziekenhuis, een gemeentelijke instelling was, was er geen sprake van schenking of inbewaringgeving van archief, maar van overdracht van archief. Triotel was verplicht om haar archief naar verloop van tijd over te dragen aan het gemeentearchief.
De contacten tussen het Gemeentearchief Leeuwarden en het Medisch Centrum Leeuwarden resulteerden in april 1987 in een overeenkomst waarbij (het grootste deel van) het archief van het Diakonessenhuis aan het gemeentearchief in bewaring werd gegeven. Ook voor archivalia van het Sint Bonifatius Hospitaal werd toen tussen beide instanties een overeenkomst van inbewaringgeving gesloten.
In september 1988 werd het in 1987 in bewaring gegeven archief van het Diakonessenhuis globaal geïnventariseerd door K. Zandberg. Van de ca. 97 strekkende meter werd ca. 17 strekkende meter afgescheiden en vernietigd. Het betrof met name dubbele exemplaren, ter kennisneming ontvangen stukken en financiële stukken van gering belang. Zandberg stelde van het te bewaren gedeelte een summiere plaatsingslijst op. Een bewonersregister waarschijnlijk van het gemeentelijk tehuis voor bejaarden is door Zandberg bij het archief van deze instelling geplaatst. Eind september 1988 kwam er een kleine nazending van stukken. Deze eerste aanvulling werd ontvangen van het secretariaat patiëntenzorg, locatie Zuid. Het waren stukken betreffende het personeel, de verplegingsdienst en de huishouding. De stukken werden deels in de plaatsingslijst opgenomen, deels kwamen ze er op een apart lijstje achter.
Drie jaar later, in september 1991, ontving het Gemeentearchief Leeuwarden van het Medisch Centrum Leeuwarden een tweede, veel grotere aanvulling op het archief. Het ging om ca. 26 strekkende meter. Het betrof grotendeels aantekeningen, correspondentie, rapporten en dossiers van medisch specialisten, die onder meer bij het Diakonessenhuis werkzaam waren geweest, en patiënten- en operatieregisters van het ziekenhuis zelf. De aanvulling kwam uit de bewaarplaats van de voormalige technische dienst van het Diakonessenhuis. Voor deze aanvulling werd in december 1991 tussen het Medisch Centrum Leeuwarden en het Gemeentearchief Leeuwarden een overeenkomst van inbewaringgeving gesloten. Zandberg inventariseerde ook deze aanvulling en voegde de beschrijvingen op een aparte lijst aan de plaatsingslijst uit 1988 toe.
Het Gemeentearchief Leeuwarden ontving in oktober 1996 nog een kleine, derde aanvulling op het archief. Het was een patiëntenaantekeningenboek van een ongenoemde arts uit 1917. Het boek werd gevoegd bij de andere patiëntenaantekeningenboeken van deze onbekende medisch specialist.
Over de vorming en het beheer van het archief door het ziekenhuis zelf zijn tijdens de inventarisatie weinig gegevens gevonden. Het archief is in ieder geval niet compleet geweest of gebleven. Dat werd ook al door Zandberg bij het opstellen van de plaatsingslijst geconstateerd. Met name series zijn bewaard gebleven.
Ingevolge het huishoudelijk reglement was de secretaris belast met het voeren van de correspondentie en het bewaren van de ingekomen en afschriften van uitgaande stukken in het archief. Het betrof hier alleen de stukken van en aan het bestuur. De secretaris was tevens belast met de notulering van de bestuursvergaderingen en het opstellen van de jaarverslagen.
De penningmeester was volgens het huishoudelijk reglement in het bijzonder belast met de zorg voor de geldelijke zaken van de vereniging. Hij was daarom verantwoordelijk voor een goede financiële administratie. Ook was hij belast met het uitbrengen van de jaarrekening. Deze rekening en verantwoording moest door een door het bestuur aangewezen accountant zijn goedgekeurd. Verder diende hij volgens het huishoudelijk reglement uit 1908 jaarlijks een begroting van de inkomsten en uitgaven op te stellen. In het huishoudelijk reglement uit 1939 werd dat omschreven als een begroting van het onderhoud en van eventuele uitbreiding van het ziekenhuis.
In 1938 vond het bestuur het noodzakelijk om de administratie uit te breiden en werd besloten aan het hoofd van de administratie een administrateur aan te stellen. Ingevolge het huishoudelijk reglement uit 1939 was de administrateur belast met de dagelijkse administratieve leiding onder toezicht van de penningmeester en onder controle van de geneesheer-directeur. De administrateur droeg zorg voor de inrichting van de administratie. Onder de administrateur werkten de boekhouders, belast met de boekhouding en de administratie van de sociale verzekeringen. Ook het verdere administratief personeel werkte onder de administrateur. Aan hen was onder meer opgedragen de administratie van patiënten, de aantekening van verpleegdagen, de uitschrijving van rekeningen en de controle van ingekomen rekeningen en voorraden. Later werd de naam administratie gewijzigd in economische en administratieve dienst.
Een deel van het archief was ondergebracht op de bovenste verdieping van het oorspronkelijke hoofdgebouw aan de Noordersingel, de zogenoemde kippenzolder. Dat zou ook de vogelpoep verklaren, dat op verscheidende registers werd aangetroffen. In het hoofdgebouw waren onder meer de administratie en tot in 1970 het bestuur en de directie gehuisvest. In 1970 verhuisden onder meer het bestuur en de directie naar de verbouwde woningen aan de Noordersingel 80, 82 en 84. De bestuurskamer was vanaf toen op de eerste verdieping van het perceel Noordersingel 84 gesitueerd.
Stukken van chirurg dr. J. de Bloeme waren vanaf 1958 opgeslagen in de kelder van de röntgenafdeling. Het betrof de röntgenafdeling die in 1951 in gebruik was genomen. Mogelijk lagen in deze kelder ook de stukken van de andere medisch specialisten, die in deze inventaris voorkomen. Gezien de ontbrekende informatie valt hierover geen zekerheid te geven. In het begin van de jaren zeventig werd in de röntgenkelder een centraal medisch archief gerealiseerd, bestaande uit onder meer röntgenfoto's en elektro-encefalogrammen (EEG's). Waarschijnlijk hebben de stukken van de in deze inventaris genoemde medisch specialisten daarvan geen deel uitgemaakt.
Inventaris van het archief van de Vereniging Het Diakonessenhuis te Leeuwarden, (1879)1880-1982(1985)
Omvang:
88,5 m1
Bloknummer:
308
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1281 Vereniging Het Diaconessenhuis te Leeuwarden, 1879-1982 VERKORT: NL-LwnHCL 1281
Mijn Studiezaal (inloggen)