Logo Historisch Centrum Leeuwarden

leeuwarden artikel link leeuwarden artikel link
 
Uw zoekacties: Wopke Wopkens, Kapitein ter Recherche te Leeuwarden, 1785-1803

1803 Wopke Wopkens, Kapitein ter Recherche te Leeuwarden, 1785-1803

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
Wopke Wopkens is geboren in Wolsum, een dorpje ten zuidoosten van Bolsward, vermoedelijk in 1730. Hij trouwt op 20 december 1767 in Goutum met Catharina Accama. Hij wordt dan al beschreven als ‘old capitein ter Recherche’. Over zijn loopbaan in die functie is verder weinig bekend.
Hij treedt regelmatig op als curator, b.v. in geval van de Friese aristocraat Willem van Haren, die in 1768, veel schulden achterlatend, is overleden.
Hij behoort tot de menisten, de doopsgezinde minderheid in Friesland en heeft zijn gehele leven gewoond aan de Grachtswal te Leeuwarden.
Wopkens geldt als een van de oprichters van de SNP, de ‘Sociëteit tot beoefenaars der Proefondervindelijke Natuurkunde’ te Leeuwarden, in 1792 (maar dat jaartal is onzeker). Daarnaast was hij in het roerige einde der 18e eeuw, de tijd van de Franse revolutie, waarin in een groot deel van Europa het volk in opstand kwam tegen feodale en autoritaire bestuurssystemen, ook politiek actief, als volksvertegenwoordiger en lid van verschillende politiek actieve sociëteiten. Een daarvan is ‘Vrijheid en IJver’, een sociëteit die bekendheid heeft verworven door haar steun voor de onafhankelijkheidsstrijd van de Amerikanen. In 1782 erkennen de Staten van Friesland als eerste landsregering in de wereld de onafhankelijkheid van de VS.
Wopkens kiest de partij van de patriotten tegen de Oranjegezinden en speelt in de politieke ontwikkelingen in Friesland in het laatste decennium van de 18e eeuw een belangrijke rol. In 1795 wordt hij lid van de commissie die een grondwet voor Friesland moet schrijven, maar in het volgende jaar, als het volk begint te morren en de orangisten in opstand komen, belandt hij zelfs enige tijd in het gevang en moet hij vluchten, maar na 1800 maakt hij toch nog een korte comeback in de Friese politiek.
De archiefstukken zijn in 1967 door het bestuur van het Fries Genootschap van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde aan het Leeuwarder Gemeentearchief geschonken. Het archiefje bestaat voornamelijk uit briefwisselingen van Wopkens. Ook een door Wopkens geschreven concept van een aan prins Willem V namens de stemgerechtigde ingezeten van Friesland gericht rekest maakt er deel van uit, alsmede een stuk uit 1795 met de kop ‘Vrijheid, Gelijkheid’, waarin hij benoemd wordt tot lid der ‘Commissie tot het ontwerpen van een Constitutie voor ’t volk van Friesland’.

Het leven van Wopkens is in 2003 beschreven door de geschiedenisstudent Arjen Dijkstra in zijn ‘Het stokske van Wopkens’, waarin hij voortborduurt op eerdere onderzoekingen van o.a. ds. J. J. Kalma. Zijn verhaal is ook aan te treffen in deel VIII van de Leeuwarder Historische reeks. Beide boeken bevinden zich in de bibliotheek van het HCL.

Kenmerken

Datering:
1785-1803
Soort toegang:
plaatsingslijst
Omvang:
0,01 m1
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 1803 Wopke Wopkens, Kapitein ter Recherche te Leeuwarden, 1785-1803
VERKORT:
NL-LwnHCL 1803
Gevonden archiefstukken
Uw zoekterm komt voor in de titel en/of de kenmerken van deze archieftoegang.