Het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) is het informatie- en activiteitencentrum voor de geschiedenis van Leeuwarden en omgeving. Duizenden strekkende meters aan historische documenten, vanaf de Middeleeuwen tot heden, worden hier bewaard en toegankelijk gemaakt. Iedereen die iets wil weten over de geschiedenis van Leeuwarden of de vroegere bewoners, kan hiervoor terecht bij het HCL. Deskundige medewerkers helpen de bezoekers bij hun speurtocht in de archieven, bevolkingsregisters, foto’s, bouwtekeningen, kranten en vele andere bronnen.
Het Historisch Centrum Leeuwarden is veel meer dan alleen een archiefbewaarplaats. In 2005 werd het beheer van de kunstcollectie van de gemeente Leeuwarden overgedragen aan het HCL en in 2007 kwam daar het beheer van het Pier Pander Museum en de Pier Pander Tempel bij, beiden in de Prinsentuin gelegen. Sinds 2010 is de Oldehove-toren in beheer bij het HCL en museaal ingericht. In het eigen gebouw houdt het HCL naast de vaste expositie ‘Verhalen van Leeuwarden' doorlopend wisselende exposities.
Wat bewaart het HCL?
Archieven
Het HCL is ontstaan uit het voormalige Gemeentearchief van Leeuwarden, oorspronkelijk de wettelijke bewaarplaats van de archieven van het Leeuwarder stadsbestuur. De oudste oorkonde dateert uit de 13e eeuw. Nieuwere archieven zijn bijvoorbeeld de bevolkingsregisters uit de 19e en 20e eeuw. In de loop der tijd kwamen ook de archieven van gemeentelijke instellingen zoals scholen en de politie, bij het Gemeentearchief terecht. Ook kerken gaven hun archieven in bewaring, evenals de buurgemeente Leeuwarderadeel. Verder zijn archieven verzameld van bedrijven, families en verenigingen. Zo ontwikkelde de archiefbewaarplaats zich tot een historisch informatiecentrum. Het HCL beschikt nu over 3000 strekkende meter archieven van ruim 250 verschillende instanties en particulieren.
Bibliotheek, beeldverzameling, filmcollectie
Behalve in archiefstukken, is de geschiedenis van Leeuwarden door de eeuwen heen vastgelegd in allerlei publicaties en afbeeldingen. Deze zijn ondergebracht in de bibliotheek en de beeldverzameling van het HCL. De bibliotheek bevat duizenden boeken en tijdschriften, drukwerk en de complete Leeuwarder Courant vanaf 1752. De beeldverzameling bestaat onder meer uit honderdduizenden foto’s, negatieven, bouwtekeningen, prenten en plattegronden van de stad. Ook is er een kleine filmcollectie.
Activiteiten
Vaak in samenwerking met aanverwante instellingen organiseert het HCL diverse historische evenementen, zoals de jaarlijkse Open Monumentendag, stadswandelingen, cursussen en lezingen. Ook voor het onderwijs heeft het HCL een breed aanbod aan programma’s.
Organisatie
Het HCL vormt sinds 2015 met het zogenaamde semi-statisch archief in het stadskantoor één sector die onder Fysiek Domein valt. De sector telt ongeveer twintig medewerkers (en ca. honderd vrijwilligers), verdeeld in twee teams: Historische Informatie (de frontoffice) en Behouden & Bewerken (de backoffice).
Tot de taken van het team Historische Informatie behoren met name de dienstverlening in de publieksruimten, exposities organiseren, publicaties verzorgen, educatieve activiteiten, de website onderhouden en receptietaken. Coördinator is Marga Renkema.
De taken van het team Behouden & Bewerken bestaan onder meer uit toegankelijk maken van de collecties van archieven, bibliotheek en beeldverzameling, digitalisering, het beheer van collecties en gebouwen, acquisitie en kunstbeheer. Coördinator is Jelle Hoekstra.
Sectormanager/directeur is Meindert Seffinga.
