Voorbereiding
Het beste is vooraf uw onderzoeksonderwerp te definiëren en af te bakenen in tijd en plaats. Bedenk vervolgens welke personen of instanties met uw onderwerp te maken kunnen hebben. Als u dit op een rijtje heeft, kunt u bepalen in welke soort bronnen u zou kunnen gaan zoeken, bijvoorbeeld: archieven, foto- en prentenverzameling, literatuur, kranten en tijdschriften. Via de website kunt u achterhalen of de bronnen die u zoekt daadwerkelijk aanwezig zijn.
Houd tijdens uw onderzoek bij in welke bron u welke gegevens gevonden heeft: noteer de naam, het toegangsnummer en het inventarisnummer (de signatuur). Schrijf ook op afdrukken en kopieën de gegevens van de vindplaats op. Het kan voorkomen dat u later in uw onderzoek nogmaals dezelfde bron moet raadplegen.
Ook als u van plan bent uw onderzoek te publiceren, is een correcte bronvermelding belangrijk.
Primaire en secundaire bronnen
In de geschiedwetenschap wordt onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire bronnen. Met primaire bronnen wordt archiefmateriaal of literatuur bedoeld uit de onderzoeksperiode en van de betrokken personen. Secundaire bronnen zijn bronnen uit tweede hand over het onderwerp en de onderzoeksperiode. Secundaire bronnen bouwen vaak voort op primaire bronnen. Een combinatie van primaire en secundaire bronnen (waaronder historiografie uit de bibliotheekcollectie) maakt een historisch onderzoek volledig.
Let ook op bronvermeldingen in de literatuur over een bepaald onderwerp; deze kunnen u verder helpen bij uw zoektocht naar bruikbaar bronnenmateriaal.
Zoeken in de collecties van het Historisch Centrum Leeuwarden
Op de website van het HCL kan men in één keer alle collecties op trefwoord doorzoeken: de archieven, de beeldbank, de bibliotheek, de bouwdossiers, de raadsverslagen, de kranten, de genealogische bronnen en de filmverzameling.
De zoekresultaten van een bepaald trefwoord verschijnen per collectie in een overzicht. Zo ziet u dus in één oogopslag hoeveel beeldmateriaal er over uw onderwerp aanwezig is, in welke archieven het voorkomt, of er over gepubliceerd is, en of uw onderwerp in de gedigitaliseerde kranten vermeld wordt.
Het is raadzaam niet slechts op één trefwoord zoeken, maar ook op daarmee verband houdende termen. Het kan namelijk zijn dat de benaming van uw onderwerp niet letterlijk voorkomt in de omschrijving van de documenten, maar onder een andere term of een verzamelnaam.
Als een zoekactie geen treffers oplevert, kunt u de inventarissen met behulp van de inhoudsopgave systematisch doorzoeken.
Archieven
Bij het HCL zijn vele archieven aanwezig van gemeentelijke instellingen, fabrieken, scholen, kerken, verenigingen, etc. Ook archieven van families en particuliere personen worden bij het HCL bewaard.
Beeldbank
Niet alleen foto’s, schilderijen en prenten zijn in de beeldbank opgenomen. U vindt er bijvoorbeeld ook bouwtekeningen en affiches en prentbriefkaarten.
Bij de afbeeldingen staat vaak bruikbare informatie vermeld, zoals dateringen en beschrijvingen.
Bibliotheek
De bibliotheek van het HCL bevat literatuur over de meest uiteenlopende onderwerpen met betrekking tot de geschiedenis van Leeuwarden. Ook tijdschriften, jaarverslagen en drukwerk maken deel uit van de bibliotheek. In de bibliografie van Leeuwarden kunt u zoeken naar artikelen die in tijdschriften verschenen zijn.
Kranten en tijdschriften
Kranten kunnen een rijke bron van informatie zijn. De Leeuwarder Courant, opgericht in 1752, is geheel gedigitaliseerd en op trefwoord doorzoekbaar. Ook 't Kleine Krantsje, dat van 1964-1997 is verschenen, is digitaal te raadplegen. In de depots heeft het HCL nog meer krantencollecties, deze zijn ter inzage op te vragen in de studiezaal. U kunt ook zoeken naar berichten over uw onderwerp in andere regionale of landelijke kranten. Op de site van de Koninklijke Bibliotheek en op de site kranten-historisch.startpagina.nl kunt u gedigitaliseerde kranten en tijdschriften van heel Nederland bekijken.