Logo Historisch Centrum Leeuwarden

leeuwarden artikel link leeuwarden artikel link
 

In 1787 werd Grou als volgt beschreven in de ’Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden; veertiende deel; vervattende het vervolg der beschryving van Friesland’.

Laat achttiende-eeuwse gravure van Grouw naar een tekening van J. Bulthuis
Laat achttiende-eeuwse gravure van Grouw naar een tekening van J. Bulthuis

"Grouw, of Grouwerga, zyn naam hebbende van de rivier of vaart Grouw, is een groot en vermogend dorp liggende byna rondom in het water; waarom men hier voorheen met geene rydtuigen af of aan kon komen. Doch voor niet veele jaaren heeft men van hier, midden door moerassige gronden, eenen rydweg aangelegd, die van eene genoegzaame hoogte is, en op den Irnzumer Rydweg uitkomt. Wanneer men zich Friesland, met afsnydinge der uitsteekende hoeken als rond verbeeldt, zal Grouw ‘er genoegzaam het middelpunt van zyn. De buurt, rondsom de kerk, is zeer groot, en verdient wel den naam van een vlek, zynde onder de huizen verscheidene, die meer dan gemeen zyn, en door vermogende lieden bewoond worden. Ook vindt men hier eene met steenen gevloerde Beestemarkt, eene openbaare Waag en Windkoornmolen. De omtrek des dorps is aan de grootte der buurt evenredig, en bevat 71 stemdraagende plaatsen, waar onder weleer veele Adelyke Staten waren, op welke voor deezen, naar rang, jaarlyks het Grietmans Ampt viel: dus was in 1438 hier Grietman Goverd Asinga, wegens Asinga State, en op een’ anderen tyd Bokke Uthsma, wegens Uthsma State, weleer in ’t Zuidereind, eene buitenbuurt van dit dorp, aan de Hania sloot gelegen, waar van de wier nog overig is. Ten Zuiden van Grouw liggen nog de buurten Gotum en Pean; ten Oosten Zytjebuuren; ten Noordoosten Meinertsbuuren; en ten Noordwesten Roorda State, van ouds eene schoone huizing en hoving, op welke Abraham en Karel Roorda, in voortyden beide Grietmannen van dit deel, hun gewoon verblyf plagten te houden. In den jaare 1496 werd Wybe Jarichs, Heerschap te Grouw, hier op het kerkhof omgebragt door de Leeuwarders, om dat hy hun geslagen vyand was; doch deeze manslag bleef niet ongewroken: want het gemeene volk van Grouw, op een’ vrolyken nieujaars avond, acht burgers van Leeuwarden te Irnsum bezettende, sloeg die alle dood.”

Grou was de hoofdplaats van de voormalige gemeente Boarnsterhim. Het oude gedeelte is een typisch waterdorp, gelegen op een terp die omstreeks het jaar 1000 werd verhoogd. Vanuit een dorp van vissers en schippers is Grou uitgegroeid tot een welvarend dorp met industrie, vele kleine bedrijven gericht op de watersport, recreatie en forensisme.

Bekijk hieronder de video van Jeroen Korthuis van Facebook-pagina ‘Friesland in Vogelvlucht’. Hij ‘schoot’ in september 2016 met zijn drone het dorp van boven. Hij nam uren aan videomateriaal op, maar monteerde dat terug tot bijna 6 minuten. ‘Grou zoals u het nog nooit eerder zag!’, aldus Korthuis. Gaat u er maar eens rustig voor zitten!Grou is tevens het centrum van Friese, culturele activiteiten. Rond het Sint Piterfeest op 21 februari (in plaats van Sinterklaas) is een traditie opgebouwd met Friese sprookjes, uitgifte van boekjes en cd´s en dvd´s. De Krite Grou ontplooit vele activiteiten op cultureel gebied. De Stifting Grou tracht elementen van het oude Grou te bewaren.

De Sint Piterkerk met zadeldaktoren (12e eeuw) is karakteristiek, evenals het eerdere raadhuis, een ontwerp van de architect Kropholler en versierd met beeldhouwwerken van Tjipke Visser en Pier Pander en vele spreuken.

In het voormalige raadhuis is ‘Museum Hert fan Fryslân’ gevestigd. Bij de ingang van het Wihelminapark staat een borstbeeld van Dr. Eeltsje Halbertsma, bekende Grouster dorpsdokter, dichter en schrijver. Samen met zijn broer Joast, dominee te Deventer en Tsjalling, koopman te Grou schreef hij het bekende boek ‘Rimen en Teltsjes’, een verzameling van Friese gedichten en verhalen.

Grou. Foto: Google Streetview, 2010: klik op de foto voor een digitale verkenningstocht!
Grou. Foto: Google Streetview, 2010: klik op de foto voor een digitale verkenningstocht!

De oude dorpskern van Grou is beschermd dorpsgezicht. ‘s Zomers staat in Grou de zeilsport centraal. Zeilwedstrijden worden georganiseerd door de Koninklijke Zeilvereniging ‘Oostergoo’, Koninklijke Watersportvereniging ‘Frisia’ en de vereniging Grouwster Watersport ‘GWS’. Zeer bekend is de GWS-schouw. 

Het grootste evenement is ongetwijfeld het jaarlijkse Skûtsjesilen. De eerste wedstrijd van de competitie om het kampioenschap tussen de 14 skûtsjes van de SKS wordt traditioneel in Grou gehouden.


Pleatslik belang Grou
Secr. F.D. Bijlstra-Visser
Abbema 1
9001 GH Grou
Tel.: (0566) 62 17 21
E-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Links: