In 1787 werd Reduzum als volgt beschreven in de ’Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden; veertiende deel; vervattende het vervolg der beschryving van Friesland’.

Laat 18de-eeuwse gravure van Roordahuizum naar een tekening van J. Bulthuis

“Roordahuizum, anders Rauwerdahuizen genaamd, is een maatig groot dorp, zoo ten opzigte va  uitgebreidheid, als van kerkbuurt en inwooners. Hier onder behooren 28 stemdraagende plaatsen, en verscheiden Edele Staten, als Twixel, Tjerksma en Tjepma, gelyk ook de buurt Tzjinzerabuuren, haar naam hebbende van de state Tzjinsera.”

Reduzum (voorheen Rorthahusum, Rauwerdahuizum, Roordahuizum) is als terpdorp ontstaan aan de boorden van de vroeger Middelzee. Heel bekend was het dorp van veehouders en boerenfeinten om het Grand hotel ‘De Trije Romers’ langs de weg van Leeuwarden naar Sneek. Nog drukker met dilligences werd het daar toen deze weg iets werd omgelegd naar de tegenwoordige Snekerhoek en vandaar werd doorgetrokken naar Zwolle. Door de centrale ligging en de sterke betrokkenheid van het dorp met de boerenstand werd in dit hotel in 1879 het Fries Rundvee Stamboek alsmede het Fries Paarden Stamboek opgericht. Kort daarop stichtten enkele veehouders en landeigenaren de coöperatieve zuivelfabriek waarbij rond de eeuwwisseling een groot deel van de veehouders was aangesloten. Door schaalvergroting is de fabriek in 1962 weer gesloten. Sportief hebben de Redústers zich altijd enorm geweerd. Schaatsenrijden, aaisykjen, kaatsen, gymnastiek, volleybal, korfbal en tennis worden er sinds mensenheugenis intensief beoefend. Vooral de korfbalvereniging behaalde in de tweede helft van de twintigste eeuw grote triomfen op het hoogste niveau.
 
Het oudste gebouw in het dorp is de Nederlands Hervormde Kerk uit de 15e eeuw, misschien ontstaan als huiskapel bij het stamhuis van het geslacht Aytta. De kerk en de veel nieuwere toren (1878) zijn in 1983 gerestaureerd.

Reduzum. Foto: Google Streetview, 2010: klik op de foto voor een digitale verkenningstocht!

Grote bekendheid kreeg het dorp in 1906 toen de sociaal erg bewogen dominee Benjamin Boers hier als predikant stond. Hij was een hartstochtelijk strijder voor de verheffing van de arbeidersklasse en voor de geheelonthouding. Door de geheelonthouders in dit voorheen rode, blauwe dorp werd, mede op zijn voorspraak, in die tijd het ook nu nog zeer bekende chauffeurscafé aan de Overijsselsestraatweg gesticht, de Blauwe Tent. Reduzum is de laatse jaren uitgebreid met een nieuwe woonwijk, bijna geheel aan open water gelegen. Door particulier initiatief is een jachthaven aangelegd met dertig ligplaatsen en is een verbinding gegraven van het Zwin naar de Zwette. Door de verbinding van deze historische wateren is het dorp zeer aantrekkelijk geworden voor de kleine pleziervaart.

De voortrekkersrol die Reduzum speelde op het gebied van experimenteel zelfbestuur, leidde er in 1995 toe dat het dorp als eerste in Fryslân een bepaalde vorm van zelfbeheer kreeg. Naderhand kregen ook andere kernen in Boarnsterhim dorpsbeheer. Al jaren exploiteert Dorpsbelang een windmolen, heeft de nieuwe basisschool een groot aantal zonnepanelen op het dak voor de energie--voorziening en doen enige particulieren mee aan een ‘zonneboilerproject’ van het energiebedrijf.

Doarpsbelang Reduzum
Secr.: mw. G. Smorenburg
Haedstrjitte 53, 9008 SN Reduzum
Tel.: (0566) 602164
E-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Links:

Dorpenwebsite Reduzum, Friens, Idaerd, Reduzum
Facebookpagina Reduzum
Heel veel informatie over Reduzum (AlleCijfers.nl)
Beschrijving op Wikipedia