Logo Historisch Centrum Leeuwarden

leeuwarden artikel link leeuwarden artikel link
 
Uw zoekacties: Sjoerd Lieuwes Hoekstra, militair in het 5e bataljon van het...

2073 Sjoerd Lieuwes Hoekstra, militair in het 5e bataljon van het 4e Regiment Infanterie (I-5-4 R.I.) in Nederlands-Indië

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
I. Inleiding
2073 Sjoerd Lieuwes Hoekstra, militair in het 5e bataljon van het 4e Regiment Infanterie (I-5-4 R.I.) in Nederlands-Indië
I.
Inleiding
Sjoerd Lieuwes Hoekstra werd op 18 november 1926 geboren in Wirdum als zoon van Lieuwe Hoekstra en Christina Siebenga. Hij groeide op op de boerderij van zijn ouders en werd in 1947 als dienstplichtig militair opgeroepen om zijn diensttijd in het roerige Nederlands-Indië te vervullen.

Hoekstra werd geplaatst bij het 5e bataljon van het 4e Regiment Infanterie en vertrok in november 1947 aan boord van de “Grote Beer” naar Borneo, waar de eenheid op 9 december arriveerde. Aan de website https://www.indie-1945-1950.nl/web/5-4ri.htm kan worden ontleend: “Na aankomst te Balikpapan werden de stafcie, de 1e en 2e cie per LST overgebracht naar Bandjermasin in het zuiden van Borneo. De 1e en 2e cie werden gelegerd op de posten Oelin, Pangkalangboen en Sampit. De 3e cie werd gelegerd te Samarinda en Sangasanga. De 4e cie kwam uiteindelijk terecht in Tarakan in het uiterste noorden van Oost-Borneo (NB de afstand tussen de eenheden in het zuiden en het noorden van Oost-Borneo bedroeg meer dan 800 km). De Ostcie tenslotte bleef in Balikpapan.

Het bataljon werd ter versterking toegevoegd aan Inf.XIII.KNIL (Bandjermasin) en Inf.XIV.KNIL (Balikpapan) en loste de voor demobilisatie en recuperatieverlof in aanmerking komende KNIL-militairen af. Deze KNIL-militairen waren al vanaf maart 1942 in dienst, hadden drie jaar in krijgsgevangenschap gezeten en werden na de bevrijding in augustus 1945 wederom ingezet.

De republikeinse gedachte was op Oost-Borneo niet zo sterk aanwezig en grote ongeregeldheden kwamen dan ook niet veel voor. Het werk van het bataljon bestond dan ook voornamelijk uit (meerdaagse) patrouilles om de aanwezigheid van het Nederlands gezag bij de bevolking kenbaar te maken. Als gevolg van het klimaat, gecombineerd met het moerassige, modderige of bergachtige terrein, was de dienst zeer zwaar.
Tijdens de 2e politionele actie, op 19 december 1948, werd uit voorzorg een avondklok ingesteld. De lokale politie en de militairen hadden de situatie echter volledig onder controle.

In juli 1949 werd in de afdeling "Hoeloe Soengai", een gebied ten noorden van Bandjermasin, de 4e divisie van de ALRI (Republikeinse Marine) actief. Mensen werden ontvoerd, planters en bedrijven werden overvallen.

Ondanks het 'Cease fire' dat op 10 augustus op Java was ingegaan, bleef de onrust voortduren. Nadat de bevelvoerder van de ALRI, Hasan Basri, in september de opdracht kreeg de vijandelijkheden te staken keerde de rust weer terug.

Op 9 december werd het bataljon met "De Karossa" overgebracht naar Soerabaja op Oost-Java. Hierna ging het per trein naar Bondowoso en werd het bataljon o.a. gelegerd te Kalibaroe, Banjoewangi en Pradjekan, een gebied dat vooral klimatologisch een verademing was. Ook kreeg men voor het eerst de kans om met verlof te gaan.

Op 18 februari 1950 werd het bataljon, na de overdracht van de sector Besoeki aan de TNI, gelegerd te Djatiroto, Klakah, Kentjon, Semboro en Loemadjang. Vanaf 21 maart werd het bataljon vanuit Soerabaja per LST overgebracht naar Batavia in afwachting van de repatriëring.”

Sjoerd Lieuwes Hoekstra hield gedurende zijn gehele diensttijd in de Oost een dagboek bij en fotografeerde veel. Na terugkomst uit Java trad hij in 1953 in het huwelijk met Riemkje Medemblik. Hoekstra bleef zijn hele leven in Wirdum woonachtig, aanvankelijk in Arjenspôlle 8, vanaf 1963 aan Tsjaerderdyk 5. Hij overleed te Wirdum op 7 september 1979. Zijn weduwe Riemkje stierf 30 jaar later, in 2009. Beide werden op het kerkhof van Wirdum ter aarde besteld.
Het albums betreffende Sjoerd Hoekstra’s diensttijd werden in 2020 aan het HCL geschonken door Jochum Hoekstra te Wirdum.

Kenmerken

Datering:
1947-1950, (1973, 1975)
Auteur:
A. Tuinhout
Soort toegang:
inventaris
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 2073 Sjoerd Lieuwes Hoekstra, militair in het 5e bataljon van het 4e Regiment Infanterie (I-5-4 R.I.) in Nederlands-Indië
VERKORT:
NL-LwnHCL 2073