Logo Historisch Centrum Leeuwarden

leeuwarden artikel link leeuwarden artikel link
 
Uw zoekacties: Collectie ds. mr. Gerrit Daniël Boerlage, Hervormd predikant...

3110 Collectie ds. mr. Gerrit Daniël Boerlage, Hervormd predikant en verzetsman te Rauwerd, 1911-1955

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
I. Inleiding
1. Biografische gegevens
3110 Collectie ds. mr. Gerrit Daniël Boerlage, Hervormd predikant en verzetsman te Rauwerd, 1911-1955
I. Inleiding
1.
Biografische gegevens
Onderstaande teksten werden overgenomen uit het boek: Willem Hansma, “Een Friese pastorie in oorlogstijd. Herinneringen en brieven van het gezin Boerlage” (Leeuwarden; Friese Pers Boekerij; 2012):

Gerrit Daniël (Ger) Boerlage werd geboren op 28 januari 1898 te Amsterdam. Hij studeerde rechten en werd advocaat op het kantoor van zijn vader Jan Roelof Boerlage en diens compagnon Abraham Mulder. Ook Gers broer Frans was werkzaam in deze praktijk. In 1927 trouwde Ger met Agatha Maria (Marie) Aten, geboren te Wormerveer op 17 oktober 1899. Ze kregen drie kinderen: Jan (1927-2012), Kees (geboren 1930) en Saar (geboren 1932).

Als jurist hield Ger Boerlage zich ver vóór de Tweede Wereldoorlog al bezig met zaken die in Duitsland speelden. Zo hielp hij Duitse Joden, socialisten en communisten de grens over te komen en een visum te bemachtigen voor bijvoorbeeld Engeland, Amerika en ook Israël. Omdat Gers maatschappijvisie nogal verschilde van die van zijn vader en broer, stapte hij in 1934 uit de advocatenpraktijk en ging in Leiden theologie studeren. Ger Boerlage kwam uit de vrijzinnige hoek en was zeer maatschappelijk betrokken. Dat laatste was voor hem ook een belangrijke reden om juist voor theologie te kiezen. Het was een ideaal beroep voor iemand die sociaal actief wilde zijn.

De grote maatschappelijke betrokkenheid van Ger en zijn vrouw Marie blijkt uit hun sympathie voor de Woodbrookers (bij wie ze ook wel vakanties doorbrachten) en Ghandi. Ze waren lid van de SDAP. Daarnaast waren ze sterk antimilitaristisch en pacifistisch. Marie Boerlage was volgens haar kinderen hierin nog feller en consequenter dan haar man. Die deed nog weleens wat water bij de wijn, als hij meende dat dat de zaak ten goede kwam. Tekenend voor Marie is ook het feit dat ze als echtgenote van een Nederlands Hervormde predikant nooit naar de kerk van haar man is overgegaan: ze is haar hele leven doopsgezind gebleven.

Tijdens de studie moest het gezin rondkomen van het inkomen van het advocatenkantoor: dat was de deal waarmee Ger vertrokken was. Eind jaren dertig studeerde hij af en was hij beroepbaar als predikant. Toch duurde het geruime tijd voor hij een beroep kreeg: niet iedere gemeente zat te wachten op een dominee met zulke uitgesproken politieke opvattingen. Bovendien viel hij gezien zijn leeftijd en zijn gezin met drie kinderen niet meer in de goedkoopste salarisschaal. Toch durfde Rauwerd het aan: in de Leeuwarder Courant van 8 december 1939 lezen we dat te Rauwerd-Sybrandaburen-Terzool beroepen is mr. G.D. Boerlage, kandidaat te Oegstgeest. Drie weken later staat er in dezelfde krant dat hij het beroep heeft aangenomen. Op 10 maart 1940 werd hij bevestigd door ds. Caron van Irnsum.

Tijdens de laatste oorlogsjaren werd in het verzet in de streek nauw samengewerkt tussen de diverse voorgangers: de hervormde dominee van Rauwerd, de gereformeerde van Terzool, de doopsgezinde voorganger en ook de pastoor van Irnsum. Mevrouw Keuning, echtgenote van de doopsgezinde predikant van Irnsum, is zelfs degene die Boerlage los gekregen heeft toen hij in de maanden december 1944 en januari 1945 ruim vier weken gedetineerd was in het Huis van Bewaring te Leeuwarden. De drank die ze voor de Duitsers had meegenomen, schijnt van de Irnsumer pastoor afkomstig geweest te zijn. Het losgeld kon na afloop terug naar de penningmeester van de illegaliteit: de Duitsers hadden er niet om gevraagd.
In de oorlogsjaren was meester Tinkelenberg uit Sybrandaburen ongetwijfeld Boerlages beste vriend. De heren spraken elkaar wekelijks en wisselden op zo’n moment het laatste nieuws uit. In het gezin Boerlage was de verslagenheid dan ook groot, toen Tinkelenberg in maart 1945 bij Dongjum door de Duitsers gefusilleerd bleek te zijn. Uit de brieven van Marie Boerlage blijkt dat haar man Ger al voor het einde van de oorlog een beroep naar Uitgeest had aangenomen. In de zomer van 1944 was het besluit hiertoe gevallen. De oudste zoon Jan was namelijk op een leeftijd gekomen dat hij wilde gaan studeren en op deze wijze kon hij thuis blijven wonen. Bovendien was mevrouw Boerlage uit de Zaanstreek afkomstig en had ze een hechte familie, waarbij ze graag in de buurt wilde wonen. Uiteindelijk vertrokken ze in oktober 1945 uit Rauwerd.

Boerlage heeft vele jaren in het hoofdbestuur van de Nederlandse Protestantenbond gezeten. Toen hij nog als advocaat werkte, was hij daar juridisch adviseur. Nadat hij predikant was geworden in Uitgeest, vroeg men hem om voorzitter te worden van het hoofdbestuur. Daarna werd hij algemeen secretaris en ging het echtpaar Boerlage in Amsterdam wonen.

Ger werd lid van de Vrijzinnig Hervormde Gemeente aan het Rokin en zijn vrouw Marie bleef doopsgezind. Sympathieën gingen uit naar de Vrije Gemeente (die samenkwam in wat nu Paradiso is), de Remonstranten en de vrijzinnige Lutheranen. Dat de Boerlages zich niet gebonden achtten aan één bepaalde groepering of richting, blijkt ook nog eens uit hun kerkgang. Vóór elke zondag werd in de krant gekeken en die kerkdienst uitgekozen waarin de best prekende dominee voorging.

Kenmerken

Datering:
1911-1955
Auteur:
A. Tuinhout
Soort toegang:
inventaris
Omvang:
1,5 m1
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Historisch Centrum Leeuwarden. Toegang 3110 Collectie ds. mr. Gerrit Daniël Boerlage, Hervormd predikant en verzetsman te Rauwerd, 1911-1955
VERKORT:
NL-LwnHCL 3110